Diarree remmen: 6 oorzaken en 5 praktische tips

Diarree is een veelvoorkomend probleem dat ongemak en verstoring in je dagelijks leven kan veroorzaken. Maar wist je dat er verschillende redenen zijn waarom diarree kan optreden?

In deze blog zullen we het volgende bespreken:

• Wat is diarree precies?
• Hoe ontstaat diarree?
• Welke testen kun je doen bij diarree?
• Hoe kom je van diarree af?

Ben je het zat om je leven te laten dicteren door diarree? Lees dan verder om meer te leren over deze veelvoorkomende aandoening en ontdek praktische tips en strategieën om diarree onder controle te krijgen.

Wat is diarree? 

Diarree is een veelvoorkomend gezondheidsprobleem dat iedereen weleens ervaart. Maar wat is diarree precies? Simpel gezegd betekent diarree dat je vaker dan normaal naar het toilet moet en dat je ontlasting losser of wateriger is dan gebruikelijk. Het kan gepaard gaan met symptomen zoals buikkrampen, een opgeblazen buik, en soms koorts. 

Diarree kan verschillende oorzaken hebben, variërend van een parasitaire of virale infectie, tot het eten van voedsel dat niet goed is bereid of bewaard. Hoewel het meestal van korte duur is en vanzelf overgaat, kan het bij langdurige klachten belangrijk zijn om medische hulp te zoeken. Begrijpen wat diarree is en wat de mogelijke oorzaken zijn, is de eerste stap om effectief om te gaan met dit onaangename verschijnsel.

Hoe ontstaat diarree?

Diarree ontstaat wanneer de balans in je darmstelsel verstoord is. Normaal gesproken absorberen onze darmen vocht uit de voeding die we eten, terwijl de rest als afval wordt uitgescheiden. Bij diarree werkt dit proces echter niet zoals het hoort. De darmen kunnen dan te snel werken waardoor ze te weinig tijd hebben om al het vocht te absorberen, of ze kunnen juist extra vocht afscheiden als reactiemechanisme op een irritatie of infectie. Hierdoor krijg je een dunne, waterige ontlasting. 

Het is belangrijk om te beseffen dat diarree doorgaans een symptoom is en geen ziekte op zich. Het is de manier waarop je lichaam reageert op een probleem in je spijsverteringssysteem. Welke problemen hiertoe kunnen leiden, wordt hieronder besproken.

6 oorzaken van diarree 

Er zijn verschillende oorzaken die kunnen leiden tot diarree. Het is belangrijk om vast te stellen wat de exacte oorzaak is, zodat een passende oplossing gevonden kan worden. Hieronder bespreken we een aantal veelvoorkomende oorzaken van diarree:

Diarree na eten

Diarree na het eten kan een indicatie zijn van voedselvergiftiging, wat meestal ontstaat wanneer je besmet of bedorven voedsel hebt gegeten. Een voedselvergiftiging is een van de meest voorkomende oorzaken van diarree na het eten, maar zeker niet de enige. Het kan namelijk ook ontstaan als gevolg van voedselintoleranties, een allergische reactie of een overgevoeligheid voor specifieke ingrediënten. 

Het onderscheid tussen deze oorzaken is hierin belangrijk. Voedselvergiftiging is meestal acuut en van korte duur, met symptomen die vrij snel optreden na het eten van het besmette voedsel. Aan de andere kant kunnen voedselintoleranties, allergieën en overgevoeligheidsreacties chronischer zijn. Deze kunnen herhaaldelijke episodes van diarree veroorzaken, die vaak optreden na het eten van specifieke voedingsmiddelen of ingrediënten, en kunnen aanhouden zolang het problematische voedsel deel uitmaakt van het dieet.

Diarree tijdens zwangerschap

Diarree tijdens de zwangerschap kan een ongemakkelijke bijwerking zijn van deze bijzondere periode in je leven. Er zijn verschillende oorzaken die hiertoe kunnen leiden. Het kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door de groeiende baby die druk uitoefent op de darmen en daardoor invloed heeft op de stoelgang. Daarnaast kunnen hormonale veranderingen en nieuw ontwikkelde voedselovergevoeligheden een rol spelen. Hoewel het meestal onschuldig is, is het belangrijk om de klachten goed in de gaten te houden. Houdt de diarree langere tijd aan, dan is het raadzaam contact op te nemen met je arts of verloskundige. Zij kunnen mogelijke oorzaken en oplossingen met je bespreken.

Diarree door stress

Stress en je spijsverteringssysteem zijn nauwer met elkaar verbonden dan je misschien zou denken. Bij intensieve stresssituaties kan je lichaam reageren met diarree. Dit komt doordat stresshormonen de normale functie van je darmen kunnen verstoren, waardoor voedsel te snel door je systeem gaat en diarree kan ontstaan. Daarnaast kan stress een negatieve invloed hebben op je darmflora, wat eveneens kan bijdragen aan het ontwikkelen van diarree. Het is dus belangrijk om stress te beheersen, niet alleen voor je mentale welzijn, maar ook voor de gezondheid van je spijsverteringssysteem.

Diarree en de pil

Het gebruik van de anticonceptiepil kan bij sommige vrouwen leiden tot spijsverteringsklachten, waaronder ook diarree. De hormonen in de pil kunnen namelijk invloed hebben op de darmflora en de snelheid waarmee voedsel door de darmen beweegt. Het is niet ongewoon dat deze bijwerking optreedt in de eerste paar maanden van het gebruik van de pil. In deze tijd zal het lichaam zich aanpassen aan de nieuwe hormoonbalans. Als diarree echter aanhoudt of ernstiger wordt, is het raadzaam om je arts te raadplegen. Mogelijk is het nodig om over te stappen op een andere vorm van anticonceptie.

Diarree door antibiotica

Antibiotica zijn geneesmiddelen die ontworpen zijn om infecties te bestrijden door bacteriën te doden. Maar bij het uitroeien van de schadelijke bacteriën, kunnen ze ook de gunstige darmbacteriën aantasten. Dit kan leiden tot een onevenwichtige samenstelling van darmbacteriën, wat diarree kan veroorzaken. Deze vorm van diarree, bekend als antibioticagerelateerde diarree, kan variëren van mild tot ernstig en kan zelfs tot twee maanden na het stoppen met de antibiotica voortduren. Hoewel het vaak vanzelf overgaat, kan het in sommige gevallen nodig zijn om verder onderzoek te doen.

Diarree door medicijnen

Een van de veelvoorkomende bijwerkingen van medicijnen is diarree. Sommige medicijnen, zoals bepaalde soorten antidepressiva, pijnstillers en maagzuurremmers, kunnen bijvoorbeeld vocht aantrekken in de darmen, wat een laxerend effect heeft en tot diarree leidt. Andere medicijnen kunnen direct de darmwand irriteren, waardoor eveneens diarree kan ontstaan. Het is daarom belangrijk om altijd bewust te zijn van de mogelijke bijwerkingen van medicijnen en, als je onverwachte symptomen ervaart, dit te bespreken met je arts. Er kan dan gezocht worden naar mogelijke alternatieven of oplossingen.

Welke testen kun je doen bij chronische diarree? 

Wanneer je vaker dan driemaal per dag gedurende een periode van vier weken of langer last hebt van vloeibare of waterige ontlasting, is er sprake van chronische diarree. In dergelijke situaties is het belangrijk de onderliggende oorzaak te achterhalen. Bij de huisarts of MDL-arts kan een ontlastingsonderzoek gedaan worden waarbij er wordt gekeken of er sprake is van een infectie met een parasiet. Wanneer er echter in deze basisonderzoeken niks gevonden kan worden, wordt je als patiënt vaak aan je lot overgelaten. 

Gelukkig zijn er tegenwoordig uitgebreidere ontlastingsonderzoeken beschikbaar die het microbioom analyseren. In zo’n onderzoek wordt gekeken naar de samenstelling van bacteriën in de dikke darm, maar ook naar markers voor de spijsvertering en ontstekingsprocessen.

Het probleem kan echter ook afkomstig zijn uit de dunne darm. Zo kan een aandoening genaamd SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) een oorzaak zijn van aanhoudende diarreeklachten. Bij SIBO is er sprake van een overgroei aan bacteriën in de dunne darm. Om dit aan te tonen, kan gebruikgemaakt worden van een SIBO ademtest die je hier kunt bestellen.

Wanneer bekend is wat er precies uit balans is, kan er een plan worden gemaakt om deze balans te herstellen. Door veranderingen aan te brengen in je dieet, leefstijl en door gerichte suppletie in te zetten, kan de conditie van je darmen verbeteren. Zo kunnen de vervelende klachten van chronische diarree worden verminderd of zelfs volledig verdwijnen.

Diarree remmen met voeding, suppletie en leefstijl 

Het omgaan met diarree kan een uitdaging zijn, maar met de juiste voeding, suppletie en leefstijlaanpassingen kun je de symptomen aanzienlijk verminderen. Een belangrijke diarreeremmer is het volgen van een gebalanceerd dieet. Als je bijvoorbeeld merkt dat je last krijgt van diarree na het eten, kan het nuttig zijn om voeding met veel vezels zoals volkoren producten en groenten te integreren in je maaltijden. Deze kunnen helpen de spijsvertering te vertragen. 

Suppletie zoals probiotica kan ook nuttig zijn, omdat het kan helpen om de balans van de darmbacteriën te herstellen. Bovendien speelt leefstijl een belangrijke rol. Als je merkt dat je vatbaar bent voor diarree door stress, kunnen ontspanningstechnieken zoals meditatie en yoga, maar ook regelmatige lichaamsbeweging, helpen om stress te beheersen en daarmee de diarreeklachten te verminderen.

5 praktische tips bij diarree 

Als diarreeklachten aanhouden, is het essentieel om eerst een huisarts te raadplegen. Je arts kan een basaal ontlastingsonderzoek uitvoeren om uit te sluiten of er sprake is van een pathogene infectie met een parasiet. Dit is belangrijk omdat dergelijke infecties een serieuze oorzaak van diarree kunnen zijn.

Zodra ernstige oorzaken zijn uitgesloten, kunnen de volgende praktische tips helpen om diarree te beheersen:

• Vezelrijke voeding: Door voedingsmiddelen te eten die rijk zijn aan vezels, zoals volkoren granen, fruit, groenten en peulvruchten, kan de consistentie van de ontlasting verbeteren en de darmwerking gereguleerd worden.
• Voldoende hydratatie: Door diarree kan het lichaam veel vocht en elektrolyten verliezen, wat tot uitdroging kan leiden. Het is daarom cruciaal om voldoende water te drinken en eventueel een zogenaamd ORS-drankje te overwegen.
• Voedingsdagboek bijhouden: Noteer wat je eet en drinkt en observeer hoe je lichaam hierop reageert. Dit kan helpen om mogelijke voedingsmiddelen te identificeren die je klachten verergeren.
• Rust en ontspanning: Stress kan bijdragen aan diarree. Voldoende rust en ontspanningsoefeningen zoals mindfulness of yoga kunnen de symptomen verminderen.
• Probiotica: Van bepaalde probiotica is aangetoond dat deze behulpzaam kunnen zijn bij diarree. Een voorbeeld hiervan is Saccharomyces Boulardii. Dit is een probiotisch gist dat vaak wordt ingezet voor de behandeling van reizigersdiarree en in sommige gevallen ook chronische diarree.

Onthoud dat ieder lichaam anders is. Wat voor de een werkt, hoeft niet per se voor de ander te werken. Blijf observeren, aanpassen en leren om de beste strategie voor jou te vinden.

Diarree remmen met een gestructureerde aanpak 

Het belang van een gestructureerde aanpak bij het remmen van diarree kan niet genoeg worden benadrukt. Of je nu last hebt van diarree na het eten, diarree door stress of zoekt naar effectieve diarreeremmers, een planmatige benadering is essentieel. Begin met een zorgvuldige evaluatie van je voeding en leefstijl, en wees bereid om veranderingen te maken waar nodig. Op deze manier kun je doelgericht stappen zetten om de diarreeklachten onder controle te krijgen en je darmgezondheid te verbeteren.

Als je op zoek bent naar een goed gestructureerde manier om met deze aanpak te beginnen, kan het D.A.R.M. Programma een waardevolle tool zijn. Dit programma kan je helpen bij het organiseren en implementeren van veranderingen in voeding, suppletie en leefstijl om diarree onder controle te krijgen. Hiermee hebben we inmiddels al meer dan 2500 klanten mogen helpen.

Met geduld, consistentie en een gestructureerde aanpak, is het mogelijk om diarree te remmen en je darmgezondheid aanzienlijk te verbeteren. Ben je benieuwd naar onze methoden, dan zou je ook onze gratis masterclass kunnen volgen waarin je stap voor stap ontdekt hoe de D.A.R.M. Methode is opgebouwd.

Bronnen:

1. Schiller, L. R., Pardi, D. S., & Sellin, J. H. (2017). Chronic Diarrhea: Diagnosis and Management. Clinical gastroenterology and hepatology : the official clinical practice journal of the American Gastroenterological Association, 15(2), 182–193.e3. https://doi.org/10.1016/j.cgh.2016.07.028 
2. McFarland L. V. (2010). Systematic review and meta-analysis of Saccharomyces boulardii in adult patients. World journal of gastroenterology, 16(18), 2202–2222. https://doi.org/10.3748/wjg.v16.i18.2202 

Geschreven door Mats Laszlo, BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.