Opgeblazen buik na het eten: hoe kun je dit verhelpen?

Een opgeblazen buik na het eten, ook wel bloating genoemd, is een fenomeen dat voor velen van ons niet onbekend zal zijn. Je hebt iets gegeten en na enige tijd zwelt je buik zo erg op dat het lijkt alsof je zwanger bent. Een opgeblazen buik na de maaltijd doet zich vaak voor onder mensen met darmklachten. Dit kan erg vervelend zijn en vaak ook pijnlijk. Waar komt dit precies vandaan en belangrijker, hoe kun je een opgeblazen buik verhelpen?

In dit artikel zal ik je uitleggen wat de oorzaken zijn van een opgeblazen buik en welke praktische stappen je kunt zetten om dit te verhelpen. Niet alleen zal ik tips geven die kunnen helpen de klachten direct te verminderen wanneer deze opspelen, maar ook hoe je de klachten structureel kan aanpakken om deze in de toekomst te voorkomen.

De oorzaken van een opgeblazen buik

Een opgeblazen buik na het eten ontstaat wanneer er te veel gassen worden geproduceerd in de darmen als gevolg van fermentatie. Bacteriën en gisten in de darmen kunnen fermenteerbare koolhydraten uit de voeding gebruiken om zich te voeden en andere stoffen te produceren. Sommige van deze stoffen zijn gunstig, zoals korteketenvetzuren welke de darmwand versterken en het immuunsysteem bevorderen, maar andere kunnen juist vervelend zijn, met name gassen zoals waterstofgas, methaangas of, in enkele gevallen, waterstofsulfidegas. Onder normale omstandigheden worden deze gassen in geringe hoeveelheden geproduceerd en veroorzaken ze hierbij geen klachten. Het kan echter voorkomen dat deze productie verhoogd is, waardoor problemen ontstaan. Een verhoogde gasproductie is veelal het gevolg van een ongunstige samenstelling van het microbioom (alle micro-organismen in de darmen, waaronder bacteriën, gisten, schimmels en virussen). Dit wordt ook wel dysbiose genoemd en kan ontstaan na het gebruik van antibiotica, een ongezond dieet laag in vezels en een ongezonde leefstijl met veel stress en weinig lichaamsbeweging. Het goede nieuws is dat hier wat aan te doen is. Door de onderliggende oorzaak te achterhalen en deze aan te pakken is het mogelijk volledig van de klachten af te komen.

SIBO en FODMAPs

SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) is een aandoening van de dunne darm die zich bij vele mensen met prikkelbare darm syndroom voordoet. In sommige gevallen is het zelfs dé onderliggende oorzaak en kan het aanpakken hiervan resulteren in complete remissie van de ziekte. Wanneer er sprake is van SIBO, zitten er te veel ongunstige bacteriën in de dunne darm welke klachten kunnen geven. Hoewel een verhoogde gasproductie in de dikke darm vervelend kan zijn wegens flatulentie, is dit in de dunne darm nog lastiger aangezien de gassen ‘vast’ kunnen komen te zitten. De dunne darm is immers een flexibele buis van zo’n 5 meter die opgerold in de buikholte zit. Tussen de maag, dunne darm en dikke darm zitten verschillende kringspieren die de organen van elkaar scheiden, zodat de voedselbrij niet zomaar omhoog komt en de afgifte naar de dikke darm gereguleerd kan worden. Gassen kunnen hier niet zomaar doorheen, zeker wanneer er aan beide kanten voedsel in de weg zit. Hierdoor hopen de gassen zich op in de dunne darm en zwelt de buik op. Dit opzwellen doet zich veelal zo’n 2-8 uur na de maaltijd voor, afhankelijk van wat je hebt gegeten. In veel gevallen zijn de boosdoeners FODMAPs. Dit zijn bepaalde typen koolhydraten die in de darm gefermenteerd kunnen worden. Door deze tijdelijk in het dieet te verminderen en de onderliggende oorzaak aan te pakken kunnen de klachten al snel drastisch verbeteren. Als je meer wilt weten over SIBO, dan kun je ook ons e-book over SIBO downloaden.

Een opgeblazen buik verhelpen: hoe doe je dat?

Om een opgezette buik tegen te gaan is het van belang de onderliggende oorzaak te achterhalen. Dit kan gedaan worden aan de hand van bepaalde labonderzoeken die een beter beeld geven van de situatie in de darmen. Zo kun je een SIBO-test uitvoeren, die niet alleen aangeeft óf je last hebt van SIBO, maar ook van welk type SIBO er sprake is. De verschillende typen SIBO vergen namelijk een andere aanpak. Een andere test die je kunt doen is een uitgebreid ontlastingsonderzoek, waarbij gekeken wordt naar de samenstelling van het microbioom en dysbiose kan worden vastgesteld. De uitslag van deze test kan bijvoorbeeld aangeven of er sprake is van bepaalde ongunstige bacteriën, parasieten, schimmels, gisten, etc. Door te testen weet je precies wat er aan de hand is en kun je een doelgericht behandelplan opstellen. Zonder te weten wat er aan de hand is, zou de behandeling namelijk een schot in het donker zijn.

Wat te doen tegen een opgeblazen buik?

Het is begrijpelijk dat je zo snel mogelijk van die soms pijnlijke opgezwollen buik af wil komen. Om het in de toekomst te voorkomen, dien je de onderliggende oorzaak aan te pakken. Maar wat helpt tegen een opgeblazen buik? Hierbij wil ik je ook praktische tips geven die je op korte termijn verlichting kunnen bieden:

1. Drink sterke gemberthee: gember heeft een stimulerend effect op de darmen en kan daarmee de vertering bevorderen. Hierdoor zal het voedsel zich sneller door de darmen kunnen voortbewegen, waardoor de gassen ook kunnen verminderen (1). 
2. Drink pepermuntthee: pepermunt heeft een kalmerende werking op de darmen en kan de pijn helpen verzachten (2).
3. Probeer een supplement met verteringsenzymen. Deze helpen het voedsel af te breken, zodat de voedingsstoffen beter kunnen worden opgenomen en er minder beschikbaar is voor de bacteriën (3).
4. Eet en drink rustig, en kauw goed op je eten.
5. Probeer het D.A.R.M. Dieet. Dit dieet bestaat uit drie pijlers die de vertering verbeteren en een opgeblazen buik verminderen, waarvan één het verlagen is van bepaalde FODMAPs. Het is echter niet 1-op-1 het FODMAP dieet omdat dit bij sommigen niet werkt.
6. Ga een stukje wandelen na het eten. Dit soort oefeningen stimuleert de nervus vagus en kan de vertering helpen stimuleren.

Wil je meer te weten komen over hoe je de onderliggende oorzaak van je buikklachten kan achterhalen aan de hand van labonderzoeken en hoe je de resultaten hiervan moet interpreteren, kijk dan eens naar het D.A.R.M. Programma. In dit programma ontdek je hoe je aan de hand van mijn uniek 4-stappenplan de onderliggende oorzaak van jouw darmklachten kan achterhalen en aanpakken. Deze methode is gebaseerd op de meest recente wetenschap en mijn klinische ervaring in het begeleiden van vele cliënten over de jaren heen. Geen darmklachten meer en een gezonde vertering, dat zijn de hoofddoelen van deze cursus. Lees hier verder over het D.A.R.M. Programma.

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6341159/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5814329/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6910206/

Geschreven door Mats Laszlo, student Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.