Oprispingen: betekenis, oorzaak en praktische tips

Heb je ooit last gehad van oprispingen na een maaltijd en je afgevraagd wat je eraan kunt doen? Oprispingen zijn een veelvoorkomend verschijnsel, maar als ze frequent voorkomen, kunnen ze erg vervelend zijn. In deze blog gaan we dieper in op dit onderwerp en bieden we praktische oplossingen om dit ongemak te verminderen.

In dit artikel zullen we de volgende vragen beantwoorden:

• Wat zijn oprispingen en hoe ontstaan ze?
• Wat is het verschil tussen oprispingen, brandend maagzuur en reflux?
• Wat zijn de oorzaken van frequente oprispingen?
• Hoe kun je oprispingen verhelpen met voeding, suppletie en leefstijl?
• Welke praktische tips kunnen helpen om oprispingen te verminderen?
• Waarom is een gestructureerde aanpak belangrijk bij het stoppen van oprispingen?

Dus, als je last hebt van oprispingen en op zoek bent naar manieren om ze te verminderen, lees dan vooral verder.

Oprispingen: betekenis en verschil met brandend maagzuur en reflux 

Oprispingen, ook wel bekend als boeren, zijn een natuurlijk verschijnsel waarbij overtollige lucht die zich ophoopt in de maag, via de slokdarm wordt afgevoerd. Hoewel het soms als onaangenaam kan worden ervaren, is het een normaal onderdeel van ons spijsverteringsproces.

Er is soms verwarring over de betekenis van oprispingen en hoe deze zich verhouden tot andere spijsverteringsaandoeningen zoals brandend maagzuur en reflux. Ondanks dat ze vaak samen worden genoemd, zijn ze niet gelijk aan elkaar.

Brandend maagzuur is bijvoorbeeld een specifiek symptoom dat optreedt als een pijnlijk, branderig gevoel in de borst, meestal na het eten. Het is geen aandoening op zich, maar een symptoom van mogelijke spijsverteringsproblemen.

Reflux daarentegen, ook bekend als gastro-oesofageale refluxziekte (GERD), is een aandoening waarbij maagzuur regelmatig terugstroomt in de slokdarm, wat tot verschillende symptomen kan leiden, waaronder een brandend gevoel achter in de keel.

Het is dus belangrijk te begrijpen dat, ondanks dat ze gerelateerd zijn en vaak samen optreden, oprispingen, brandend maagzuur en reflux unieke en aparte zaken zijn. Deze kennis kan helpen om de symptomen beter te beheersen en een passende behandeling te vinden.

Hoe ontstaan oprispingen? 

Oprispingen ontstaan wanneer overtollige lucht zich ophoopt in de maag en vervolgens door de slokdarm wordt afgevoerd. Dit kan veroorzaakt worden door te snel eten of drinken, het drinken van koolzuurhoudende dranken, of door het inslikken van lucht tijdens het praten. Het is normaal om na het eten oprispingen te ervaren, omdat tijdens het verteringsproces natuurlijk gas wordt geproduceerd. 

Het is ook mogelijk om oprispingen zonder zuur te ervaren. Dit houdt in dat er lucht vrijkomt zonder de zure nasmaak die soms kan optreden bij reflux. In sommige gevallen kunnen zwangere vrouwen vaker last hebben van oprispingen door de verhoogde druk in de buikholte. Dit is niets om je zorgen over te maken, maar als de oprispingen gepaard gaan met andere ongemakkelijke symptomen, is het altijd verstandig om een arts te raadplegen.

Wat is de oorzaak van frequente oprispingen? 

Frequente oprispingen kunnen een bron van ongemak zijn en ze kunnen verschillende oorzaken hebben. Te weinig maagzuur, een veelvoorkomende maar vaak over het hoofd geziene oorzaak, kan leiden tot ongewenste oprispingen na het eten. Dit gebeurt wanneer je maag niet genoeg zuur produceert om het voedsel af te breken, wat leidt tot fermentatie en gasvorming in je maag.

Frequente oprispingen kunnen ook veroorzaakt worden door SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), ofwel een overmatige groei van bacteriën in de dunne darm. Deze bacteriën fermenteren voedsel in de darmen en produceren gas, wat kan resulteren in oprispingen zonder zuur.

Dus als je last hebt van frequente oprispingen, kunnen deze factoren de oorzaak zijn. Echter, een goed begrip van je dieet en eetgewoonten kan je helpen om de oorzaak van je oprispingen beter te begrijpen en passende stappen te nemen om ze te verminderen.

Welke testen kun je doen bij frequente oprispingen? 

Als je regelmatig last hebt van oprispingen kan het zinvol zijn om enkele onderzoeken te laten uitvoeren. Zoals zojuist besproken, kan SIBO ook een oorzaak zijn. Een van de testen die je kunt doen is dan ook een SIBO ademtest. Deze test analyseert de hoeveelheid waterstof en methaan in je adem na consumptie van een speciale suikeroplossing. Een overmatige productie van deze gassen, afkomstig van de bacteriën in de dunne darm, kan duiden op SIBO.

Naast de SIBO test zijn er andere onderzoeken die kunnen helpen bij het identificeren van de oorzaak van frequente oprispingen, zoals een gastroscopie of een ontlastingsonderzoek zoals een test op Helicobacter pylori, een bacterie die maag- en darmklachten kan veroorzaken. Deze onderzoeken kunnen worden uitgevoerd door je huisarts of een maag-darm-lever-arts. 

Inzicht krijgen in de onderliggende oorzaak van je oprispingen is cruciaal. Met de juiste onderzoeken kan je gericht te werk gaan om je klachten aan te pakken en te beheersen.

Oprispingen verhelpen met voeding, suppletie en leefstijl 

Het verhelpen van oprispingen kan je gedeeltelijk zelf doen. Voeding, suppletie en leefstijl zijn belangrijke factoren die je kunt beïnvloeden. Bepaalde voedingsmiddelen zoals bonen, kool, uien, spruitjes en koolzuurhoudende dranken staan bekend om hun gasvormende eigenschappen. Door extra goed te kijken naar je inname van deze voedingsmiddelen kan al een belangrijke stap in de goede richting zijn om oprispingen te verminderen.

Supplementen zoals betaïne HCL en spijsverteringsenzymen kunnen een nuttige toevoeging zijn. Betaïne HCL kan bijdragen aan een betere zuurtegraad in de maag, wat kan helpen bij de vertering van voedsel en op die manier mogelijk gasvorming en oprispingen kan verminderen (1). Spijsverteringsenzymen, zoals α-galactosidase, kunnen de afbraak en absorptie van voedingsstoffen ondersteunen, wat indirect de vorming van gas kan beperken (2).

Aanpassingen in de leefstijl vormen een essentieel onderdeel van de strategie om oprispingen te verhelpen. Het is niet alleen belangrijk wat je eet, maar ook hoe je eet. Door rustig te eten en bewust te kauwen, kun je het inslikken van lucht minimaliseren. Dit kan de hoeveelheid lucht die zich ophoopt in de maag verminderen, waardoor de frequentie van oprispingen kan afnemen. Daarnaast kan regelmatige lichaamsbeweging de spijsvertering bevorderen en zo bijdragen aan een betere maaggezondheid.

Praktische tips bij oprispingen 

Het verhelpen van oprispingen kan soms een uitdaging zijn, maar er zijn verschillende praktische tips die je kunnen helpen om dit ongemak te verminderen. Hier zijn enkele voorbeelden:

• Drink voldoende water: hydratatie is essentieel voor een goede spijsvertering en kan helpen om oprispingen te verminderen.
• Vermijd het eten van grote maaltijden: het beperken van je portiegroottes kan de druk op je maag verminderen en de kans op oprispingen verkleinen.
• Vermijd het gebruik van rietjes: het drinken door een rietje kan ervoor zorgen dat je meer lucht inslikt, wat kan leiden tot oprispingen.
• Stop met roken: roken kan de hoeveelheid lucht die je inslikt verhogen, wat kan leiden tot meer oprispingen.
• Vermijd strakke kleding: strakke kleding kan druk uitoefenen op je maag en oprispingen veroorzaken.

Het is belangrijk om te onthouden dat iedereen anders is, en wat voor de een werkt, werkt misschien niet voor de ander. Het kan nuttig zijn om te experimenteren met verschillende strategieën om te zien wat het beste werkt voor jou.

Oprispingen stoppen met een gestructureerde aanpak 

Het stoppen van oprispingen, vooral als ze vaak optreden na het eten, kan een uitdaging zijn. Een gestructureerde aanpak kan echter een groot verschil maken. Het is belangrijk om te begrijpen dat oprispingen vaak een symptoom zijn van een onderliggend probleem. Dit kan variëren van voedingskeuzes tot leefstijlgewoontes. Door deze factoren systematisch aan te pakken, kun je oprispingen effectief verminderen.

Het is cruciaal om de onderliggende oorzaak van je oprispingen te identificeren. Dit kan een complex proces zijn, maar het is een essentiële stap om langdurige verlichting te bereiken. Het aanpakken van de symptomen zonder de oorzaak aan te pakken, biedt vaak slechts tijdelijke verlichting.

Het D.A.R.M. Programma kan een nuttige leidraad zijn bij het volgen van deze gestructureerde aanpak. Het biedt een holistische benadering van spijsverteringsgezondheid, waarbij je ontdekt hoe je de onderliggende oorzaken kunt identificeren en aanpakken. Hiermee hebben we inmiddels al meer dan 2500 klanten mogen helpen.

Wil je meer weten over onze aanpak en hoe je oprispingen kunt stoppen? Meld je dan aan voor onze gratis masterclass. Hierin leggen we onze methoden uit en geven we je praktische tips om je darmgezondheid te verbeteren.

Bronnen:

1. Yago, M. R., Frymoyer, A. R., Smelick, G. S., Frassetto, L. A., Budha, N. R., Dresser, M. J., Ware, J. A., & Benet, L. Z. (2013). Gastric reacidification with betaine HCl in healthy volunteers with rabeprazole-induced hypochlorhydria. Molecular pharmaceutics, 10(11), 4032–4037. https://doi.org/10.1021/mp4003738 
2. Di Nardo, G., Oliva, S., Ferrari, F., Mallardo, S., Barbara, G., Cremon, C., Aloi, M., & Cucchiara, S. (2013). Efficacy and tolerability of α-galactosidase in treating gas-related symptoms in children: a randomized, double-blind, placebo controlled trial. BMC gastroenterology, 13, 142. https://doi.org/10.1186/1471-230X-13-142 

Geschreven door Mats Laszlo , BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.