IMO en SIBO: betekenis, dieet en behandeling

Veel mensen kennen inmiddels het begrip SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) als mogelijke oorzaak van darmklachten zoals een opgeblazen buik, diarree of obstipatie. Minder bekend is dat wanneer SIBO gepaard gaat met hoge methaanwaarden, dit eigenlijk niet meer "SIBO" genoemd zou moeten worden. In plaats daarvan spreken we tegenwoordig over Intestinal Methanogen Overgrowth (IMO). IMO is de nieuwe, correcte benaming voor wat vroeger methaan-dominante SIBO werd genoemd. 

In deze blog leggen wij uit waarom deze terminologie is aangepast, wat IMO precies inhoudt, en welke behandel- en dieetstrategieën hierbij horen.

Betekenis van de afkorting IMO

De afkorting IMO staat voor Intestinal Methanogen Overgrowth. Soms wordt ook de variant Intestinal Methanogenic Overgrowth gebruikt. De term werd in 2020 geïntroduceerd om het onderscheid te verduidelijken: in methaan-dominante overgroei gaat het namelijk niet om bacteriën, maar om archaea – micro-organismen van een andere klasse dan bacteriën (1).

Omdat archaea zoals Methanobrevibacter smithii verantwoordelijk zijn voor methaanproductie en deze zich niet alleen in de dunne, maar ook in de dikke darm kunnen bevinden, is ‘bacteriële overgroei van de dunne darm’ (SIBO) eigenlijk een verkeerde term. Daarom spreken we nu van IMO.

Wat betekent IMO precies?

IMO is een aandoening waarbij methaanproducerende archaea in overmaat aanwezig zijn in het spijsverteringskanaal. Deze archaea consumeren waterstofgas dat door darmbacteriën wordt geproduceerd, en zetten dit om in methaan (2).

Methaan heeft een directe remmende werking op de darmmotiliteit, wat kan leiden tot obstipatie en andere spijsverteringsklachten (1).

In tegenstelling tot klassieke SIBO, waarbij vooral bacteriële fermentatie en waterstofproductie centraal staan, draait het bij IMO om de aanwezigheid en activiteit van methanogenen.

Symptomen van Intestinal Methanogen Overgrowth

De symptomen van IMO overlappen deels met die van SIBO, maar er zijn enkele belangrijke verschillen. Typische klachten bij IMO zijn onder andere (1):

• Ernstige obstipatie: Methaan vertraagt de darmtransit aanzienlijk, wat kan leiden tot harde, infrequente ontlasting.
• Opgeblazen gevoel en gasvorming: Door overmatige fermentatie en methaanproductie.
• Buikpijn: Vaak als gevolg van gasophoping en trage stoelgang.
• Misselijkheid en vermoeidheid: Waarschijnlijk gerelateerd aan verstoring van de microbiële balans en vertraagde darmpassage.

Oorzaken van IMO

Verschillende factoren kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van IMO (1-3):

• Verminderde darmmotiliteit: Langzame beweging van de darminhoud creëert een gunstige groeiomgeving voor archaea.
• Anatomische afwijkingen: Bijvoorbeeld na operaties die leiden tot blindelusvorming.
• Medicatiegebruik: Met name opioïden, die de darmmotiliteit remmen.
• Chronische aandoeningen: Zoals diabetes mellitus, die de zenuwvoorziening van het maag-darmkanaal beïnvloedt.

IMO test

De standaardmethode om IMO te diagnosticeren is een ademtest, waarbij zowel waterstof als methaan wordt gemeten. Dit is dezelfde test als de SIBO test die wij aanraden.

Na het drinken van een suikeroplossing (glucose of lactulose) wordt op verschillende tijdstippen de uitgeademde lucht geanalyseerd.

Een methaanwaarde van ≥ 10 parts per million (ppm) op enig moment tijdens de test wordt als positief voor IMO beschouwd (4).

Omdat methaanproductie niet beperkt blijft tot de dunne darm, wordt er bij IMO zowel op dunne- als dikkedarmactiviteit getest.

De behandeling van IMO

De behandeling van IMO verschilt op belangrijke punten van de klassieke SIBO behandeling. Aangezien archaea geen bacteriën zijn, reageren zij minder goed op standaard antibiotica zoals rifaximine alleen. Daarom wordt vaak een combinatie van rifaximine en neomycine aanbevolen (5). 

Als alternatief kunnen ook natuurlijke antimicrobiële middelen, zoals oregano-olie of allicine, worden ingezet. Deze hebben een mildere werking, maar kunnen alsnog erg effectief zijn.
Daarnaast kunnen prokinetica worden ingezet om de darmmotiliteit te verbeteren, wat de kans op hergroei verkleint (6).

Een behandelplan bestaat meestal uit:

1. Afdoden van methanogenen (via gerichte antibiotica of natuurlijke antimicrobiële middelen);
2. Ondersteuning van de darmmotiliteit (via prokinetica);
3. Optimalisatie van de darmmicrobiota en barrièrefunctie.

Dieet bij IMO

Hoewel medicamenteuze therapie centraal staat, kan dieet een ondersteunende rol spelen bij het verminderen van symptomen en het optimaliseren van het herstel.

• Laag-FODMAP-dieet: Door de inname van fermenteerbare suikers te beperken, kan de productie van waterstof (brandstof voor methanogenen) worden verminderd (7). Het FODMAP-dieet is een van de pijlers van ons eigen D.A.R.M. Dieet. Lees hier wat de verschillen zijn tussen beide.
• Individueel afgestemde eliminatiediëten: Gericht op het vermijden van persoonlijke triggers zoals lactose, fructose of bepaalde vezelsoorten. Ook maakt deel uit van ons D.A.R.M. Dieet.
• Elementair dieet: Dit dieet, bestaande uit voorverteerde voeding, kan de voeding voor methanogenen drastisch verminderen en zo de gasproductie verlagen (8). Een elementair dieet wordt echter meer gezien als losstaande behandeling en dient alleen te worden uitgevoerd onder medische begeleiding.

Dieetmaatregelen zijn het meest effectief wanneer zij onderdeel zijn van een breder behandelplan.

IMO oplossen op een gestructureerde manier?

Als je benieuwd bent naar hoe je IMO kunt verhelpen met een gestructureerd plan, bekijk dan eens ons D.A.R.M. Programma. Hierin ontdek je stap voor stap wat jouw darmklachten veroorzaakt en hoe je dit kunt aanpakken. Deze holistische benadering van darmgezondheid heeft ervoor gezorgd dat al velen vaarwel hebben kunnen zeggen tegen PDS, SIBO, IMO en andere buikklachten. Met ons programma hebben we al meer dan 2500 mensen mogen helpen. 

Je kunt ook onze gratis masterclass volgen. Hierin laat Emilia de Vries je zien hoe je stap voor stap van je maag- en darmklachten af kunt komen. Je ontdekt wat je vandaag nog kunt doen om je klachten te verminderen en welke stappen je moet volgen om structurele verbetering te zien in je darmwerking. Klik hier om de masterclass te bekijken.

Bronnen:

1. Sepideh Mehravar, et al. “Symptom Profile of Patients with Intestinal Methanogen Overgrowth: A Systematic Review and Meta-Analysis.” Clinical Gastroenterology and Hepatology, 1 Aug. 2024, www.cghjournal.org/article/S1542-3565(24)00716-X/abstract, https://doi.org/10.1016/j.cgh.2024.07.020. Accessed 30 Apr. 2025.
2. Pimentel, et al. Methanogens in Human Health and Disease - ProQuest. (2025). Proquest.com. https://www.proquest.com/openview/6e81fbd35456ac77185043bf1d356321/1?cbl=2041980&pq-origsite=gscholar
3. Mafra, D., Ribeiro, M., Fonseca, L., Regis, B., Cardozo, L. F. M. F., Santos, Emiliano, H., Schultz, J., Shiels, P. G., Stenvinkel, P., & Rosado, A. (2022). Archaea from the gut microbiota of humans: Could be linked to chronic diseases? Anaerobe, 77, 102629–102629. https://doi.org/10.1016/j.anaerobe.2022.102629
4. Lim, J., & Rezaie, A. (2023). Pros and Cons of Breath Testing for Small Intestinal Bacterial Overgrowth and Intestinal Methanogen Overgrowth. Gastroenterology & Hepatology, 19(3), 140. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1049628
5. Low, K., Hwang, L., Hua, J., Zhu, A., Morales, W., & Pimentel, M. (2010). A Combination of Rifaximin and Neomycin Is Most Effective in Treating Irritable Bowel Syndrome Patients With Methane on Lactulose Breath Test. Journal of Clinical Gastroenterology, 44(8), 547–550. https://doi.org/10.1097/mcg.0b013e3181c64c90
6. Talamantes, S., Steiner, F., Spencer, S., Neshatian, L., & Sonu, I. (2024). Intestinal Methanogen Overgrowth (IMO) Is Associated with Delayed Small Bowel and Colonic Transit Time (TT) on the Wireless Motility Capsule (WMC). Digestive Diseases and Sciences, 69(9), 3361–3368. https://doi.org/10.1007/s10620-024-08563-x
7. Black, C. J., Staudacher, H. M., & Ford, A. C. (2022). Efficacy of a low FODMAP diet in irritable bowel syndrome: systematic review and network meta-analysis. Gut, 71(6), 1117–1126. https://doi.org/10.1136/gutjnl-2021-325214
8. Rezaie, A., Chang, B. W., Juliana, Leite, G., Mathur, R., Houser, K., Hosseini, A., Brimberry, D., Rashid, M., Sepideh Mehravar, Villanueva-Millan, M. J., Sanchez, M., Weitsman, S., Fajardo, C. M., Rivera, I. G., Joo Lijin, Chan, Y., Barlow, G. M., & Mark, P. (2025). Effect, tolerability, and safety of exclusive palatable elemental diet in patients with intestinal microbial overgrowth. Clinical Gastroenterology and Hepatology. https://doi.org/10.1016/j.cgh.2025.03.002

Geschreven door Mats Laszlo , BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.