Opgeblazen buik door stress: wat te doen?

Stress, een aspect dat niet weg te denken is uit het moderne leven, kan meer invloed hebben op ons lichaam dan we ons vaak realiseren. Een van de gebieden waar stress zich duidelijk manifesteert, is in onze buik. In deze blog gaan we dieper in op de impact van stress op de spijsvertering, hoe je kunt herkennen of jouw opgeblazen buik door stress wordt veroorzaakt, en wat je kunt doen om deze vicieuze cirkel te doorbreken.

Wat doet stress met je buik?

Als ons lichaam te veel lichamelijke of mentale stress ervaart, schakelen we van ons ‘rust- en herstel’-systeem naar ons ‘vecht- en vlucht’-systeem en wordt er meer cortisol geproduceerd door de bijnieren. Cortisol, ook wel het stresshormoon genoemd, heeft een aanzienlijke invloed op het functioneren van je spijsverteringssysteem. Verschillende mechanismen zijn hierbij betrokken. Een van deze mechanismen is de peristaltiek, de samentrekking van spieren in het spijsverteringskanaal dat voedsel voortstuwt. Onder stress kan dit proces verstoord raken, waardoor de darmen vaker ‘stil liggen’ en je een dikke buik kan krijgen.

Daarnaast kan stress het evenwicht tussen goede en slechte bacteriën in je darmen verstoren. Dit wordt ook wel dysbiose genoemd. Afhankelijk van de mate van dysbiose kunnen er klachten zoals een dikke buik, winderigheid of gewichtfluctuaties optreden. (1)

Komt jouw opgeblazen gevoel door stress?

Het herkennen van de relatie tussen stress en een opgeblazen gevoel is de eerste stap naar herstel. Vaak gaan symptomen verder dan alleen een opgeblazen buik. Veranderingen in eetgewoonten als reactie op stress, zoals overmatig eten of juist weinig eetlust hebben, zijn indicatoren. Ook moet je aan stress als oorzaak denken als je last hebt van een opgeblazen buik en hartkloppingen, overmatige vermoeidheid of prikkelbaarheid. 

Niet-stressgerelateerde oorzaken van een opgeblazen buik zijn bijvoorbeeld medicatie, alcohol, intoleranties, allergieën, ongezonde eetgewoontes of SIBO. Bij SIBO is er sprake van een overgroei van bacteriën in de dunne darm, waar ze zich normaliter niet in grote hoeveelheden zouden moeten bevinden. Dit uit zich vaak in een karakteristieke pijnlijke en dikke buik. Uit onderzoek blijkt dat tot wel 78% van de mensen met Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) in werkelijkheid SIBO zou kunnen hebben (2). In ons gratis SIBO e-book lees je meer over de oorzaken, testen en wat je eraan kan doen.

Stressmanagement om de vicieuze cirkel te doorbreken

Om te voorkomen dat de stress van jouw opgeblazen buik alleen nog maar meer stress oplevert en dat je in een vicieuze cirkel terechtkomt, is het van belang om grip op je stressniveaus te krijgen. Dit begint bij het herkennen en aanpakken van stressfactoren in je leven. Waar de stress vandaan komt en hoe je het kan verminderen, is natuurlijk voor iedereen anders. Het kan met werk, persoonlijke relaties of andere externe factoren te maken hebben. Bovendien heeft de een behoefte om erover te praten, de ander wil meer tijd voor zichzelf en weer een ander zoekt graag professionele hulp. 

Naast het aanpakken van de bron, kan je je lichaam uit het ‘vecht- en vlucht’-systeem halen door bewust aan activatie van het ‘rust- en herstel’-systeem te werken. Dit doe je door je nervus vagus, de zenuw die ons lichaam in de ontspanningsmodus brengt, te stimuleren. Bekijk deze nervus vagus oefeningen als je direct wil beginnen.

Voedingstips voor een gezonde spijsvertering bij stress

Juist als je veel last hebt van stress, is het belangrijk om je spijsvertering een extra handje te helpen. Kies voor gezonde vetten door een lunch bowl met avocado of gebakken zalm met groenten te maken. Ook vezels bevorderen de stoelgang en zijn ook nog eens ontzettend lekker als je ze bijvoorbeeld in de vorm van een vezelrijke salade eet. Als je het gevoel hebt dat je fors uit balans bent of als het aanpassen van je voeding geen resultaten geeft, zou je probiotica eens uit kunnen proberen. Er zijn tegenwoordig echter zo veel vormen op de markt dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Tips om de juiste voor jou te vinden, vind je hier.

Als je benieuwd bent naar hoe je jouw opgeblazen buik kunt herstellen met een gestructureerd plan, bekijk dan eens ons D.A.R.M. Programma. Hierin ontdek je stap voor stap wat jouw darmklachten veroorzaakt en hoe je dit kunt aanpakken. Deze holistische benadering van darmgezondheid heeft ervoor gezorgd dat al velen vaarwel hebben kunnen zeggen tegen een dikke buik en oncomfortabel gevoel. Met ons programma hebben we al meer dan 2500 mensen mogen helpen. 

Je kunt ook onze gratis masterclass volgen. Hierin laat Emilia de Vries je zien hoe je stap voor stap van je buikklachten af kunt komen. Je ontdekt wat je vandaag nog kunt doen om je klachten te verminderen en welke stappen je moet volgen om structurele verbetering te zien in je darmwerking. Klik hier om de masterclass te bekijken.

Bronnen:

1. Tomiyama AJ. Stress and Obesity. Annu Rev Psychol. 2019 Jan 4;70:703-718. doi: 10.1146/annurev-psych-010418-102936. Epub 2018 Jun 21. PMID: 29927688. Stress and Obesity | Annual Review of Psychology (annualreviews.org)
2. Ghoshal, U. C., Shukla, R., & Ghoshal, U. (2017). Small Intestinal Bacterial Overgrowth and Irritable Bowel Syndrome: A Bridge between Functional Organic Dichotomy. Gut and liver, 11(2), 196–208. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5347643/  

 

Geschreven door Zara Kleijn, BSc Geneeskunde aan de Radboud Universiteit, met verdiepende vakken in voeding, gezondheid en sport.

Gereviewd door Mats Laszlo , BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.