Opgeblazen buik: 12 onderliggende oorzaken en triggers

Een opgeblazen buik, we hebben er allemaal weleens last van. Als je echter regelmatig last hebt van een ongemakkelijk opgeblazen gevoel, is het verstandig om dit niet zomaar te negeren. 

Er kan een onderliggende aandoening aan ten grondslag liggen, maar het kan ook zo zijn dat wat simpele leefstijlaanpassingen om triggers te vermijden jou van je klachten af kunnen helpen. Je wilt in ieder geval van de oorzaak op de hoogte zijn zodat je aan de oplossing kan beginnen. 

Onderliggende oorzaken van een opgeblazen buik

Als je last hebt van een opgeblazen buik, is het belangrijk om erachter te komen of dit komt door een aandoening of doordat je je lichaam blootstelt aan bepaalde triggers. Voorbeelden van onderliggende oorzaken die een rol zouden kunnen spelen zijn SIBO, dysbiose of een verminderde darmmotiliteit. Laten we ze een voor een bespreken.

Bij SIBO is er sprake van een overgroei aan bacteriën in de dunne darm, terwijl ze zich daar normaal niet in grote hoeveelheden horen te bevinden. Mensen met SIBO kunnen last krijgen van winderigheid, een opgeblazen buik, misselijkheid en meer. Het vervelende aan deze aandoening is dat de klachten vaak geschaard worden onder het prikkelbaredarmsyndroom, waardoor behandeling vaak uitblijft. 

Uit onderzoek blijkt namelijk dat tot wel 78% van de mensen met het prikkelbare darm syndroom (PDS) in werkelijkheid SIBO zou kunnen hebben (1). Deze misdiagnose is zonde, want SIBO kan gemakkelijk vastgesteld worden met een SIBO test en er is een duidelijker behandelplan voor SIBO dan voor prikkelbare darm syndroom. Als je meer informatie wilt, hebben we het SIBO e-book ontwikkeld. Het is gratis te downloaden, dus neem vooral een kijkje als je graag meer zou willen leren.

Dysbiose is een aandoening waarbij het evenwicht tussen je darmbacteriën verstoord is. De ‘slechte’ bacteriën in je darmen krijgen de overhand en veroorzaken een opgeblazen buik. Oorzaken kunnen variëren van een slecht dieet tot infecties. We zullen hier in de rest van deze blog nog wat meer aandacht aan besteden.

De laatste onderliggende oorzaak waar we licht op willen schijnen is een vertraagde motiliteit. Hierbij zijn de duw- en stuwbewegingen van je darmen verminderd, waardoor voedsel minder snel door je darmen passeert. Bacteriën krijgen hierdoor de kans om te fermenteren, het voedsel af te breken en daarbij flink wat gassen te produceren.

Opgeblazen gevoel door stress

Door stress schiet ons lichaam in de ‘vecht- of vluchtmodus’. Adrenaline en cortisol worden geproduceerd, de hartfrequentie schiet omhoog, er gaat meer zuurstof naar de hersenen en de darmactiviteit wordt even op een lager pitje gezet. Praktisch op momenten dat je moet presteren, maar niet bepaald bevorderlijk voor je darmen om continu stress te ervaren. 

In onze blog over een opgeblazen buik door stress vertellen we meer over hoe jouw hersenen en darmen gelinkt zijn, en wat stress nog meer kan veroorzaken. Voor oefeningen om je lichaam uit de stressmodus te halen kun je gebruikmaken van verschillende nervus vagus oefeningen. 

Dikke buik na het eten

Een veelvoorkomende oorzaak voor een opgeblazen buik na eten is een overgevoeligheid voor FODMAPs (fermenteerbare oligo-, di-, mono-sacchariden en polyolen). Deze koolhydraten worden slecht geabsorbeerd in de dunne darm en kunnen fermentatie in de dikke darm veroorzaken, wat leidt tot gasvorming en een opgeblazen gevoel. 

Omdat steeds meer mensen zich hier bewust van zijn, is het FODMAP dieet de laatste tijd populair geworden. Echter resulteert dit dieet niet altijd in een afname van je darmklachten, omdat het niet naar de onderliggende oorzaak ervan zoekt. Diëten die dat wel doen, zoals het D.A.R.M. dieet, kunnen daarom beter geschikt zijn als je van je opgeblazen buik af wil. 

In onze blog over een dikke buik na eten staan we stil bij een aantal voedingsmiddelen die erom bekend staan een opgeblazen gevoel te veroorzaken. Bovendien geven we direct toepasbare tips om ervoor te zorgen dat jij niet meer twee uur lang uit hoeft te buiken na je maaltijden.

Opgeblazen buik na alcohol

Dat alcohol niet goed is voor je gezondheid weten we inmiddels, maar de invloed die het heeft op een opgeblazen buik is niet bij iedereen bekend. De reden dat je een dikke buik hebt na het drinken van alcohol is doordat het zowel dysbiose als een vertraagde motiliteit kan veroorzaken (2). 

Het goede nieuws is dat de negatieve effecten van alcohol op je darmen voor een groot deel omkeerbaar zijn (3). In onze blog over een opgeblazen buik na alcohol bespreken we hoe je een opgeblazen buik na een cocktailavondje of proosten op het terras kan verminderen.

Opgeblazen gevoel na een operatie

In de blog over een opgeblazen buik na een operatie bespreken we de redenen dat je na een chirurgische ingreep last kan hebben van een opgeblazen gevoel. Ligt het aan je voeding, een bewegingstekort, littekenvorming of toch wat anders? En wat moet je dan wel eten? Welke oefeningen zijn na een operatie aan te raden? Als je met deze vragen kampt, lees dan hier verder.

Opgeblazen buik na het sporten

Een opgeblazen buik na het sporten heeft 4 hoofdoorzaken: een te hoge intensiteit of frequentie van je work-outs, voeding, onjuiste ademhaling of uitdroging. In de blog over een opgeblazen buik na het sporten behandelen we deze oorzaken. 

Bovendien kijken we naar de oorzaken van een opgeblazen gevoel per bewegingscategorie. We behandelen een opgeblazen buik na het wandelen, na het hardlopen en na krachttraining. 

Opgeblazen gevoel door hormonen

Meer weten over een opgeblazen buik door hormonen kan relevant zijn als je last hebt van een opgeblazen buik door de overgang of een opgeblazen buik bij menstruatie. Hierbij komen de klachten namelijk door oestrogeen en progesteron. In deze drie blogs lees je bovendien meer over stresshormonen en schildklierhormonen en de effecten die ze kunnen hebben op je spijsvertering. Je schildklierhormonen zouden namelijk uit balans kunnen zijn als je last hebt van vermoeidheid of hartkloppingen in combinatie met buikklachten.

Opgeblazen buik door medicatie

Maagzuurremmers, de pil, narcose, prednison, plaspillen en antidepressiva, ze hebben allemaal, in grote of kleinere mate, een effect op je buik. Om uit te leggen welke veranderingen je kan verwachten bij welk middel, hebben we een blog over een opgeblazen buik door medicatie geschreven. 

Opgeblazen buik verhelpen

Als je benieuwd bent naar hoe je jouw opgeblazen buik kunt herstellen met een gestructureerd plan, bekijk dan eens ons D.A.R.M. Programma. Hierin ontdek je stap voor stap wat jouw darmklachten veroorzaakt en hoe je dit kunt aanpakken. Deze holistische benadering van darmgezondheid heeft ervoor gezorgd dat al velen vaarwel hebben kunnen zeggen tegen een dikke buik en oncomfortabel gevoel. Met ons programma hebben we al meer dan 2500 mensen mogen helpen. 

Je kunt ook onze gratis masterclass volgen. Hierin laat Emilia de Vries je zien hoe je stap voor stap van je buikklachten af kunt komen. Je ontdekt wat je vandaag nog kunt doen om je klachten te verminderen en welke stappen je moet volgen om structurele verbetering te zien in je darmwerking. Klik hier om de masterclass te bekijken.

Bronnen:

1. Ghoshal, U. C., Shukla, R., & Ghoshal, U. (2017). Small Intestinal Bacterial Overgrowth and Irritable Bowel Syndrome: A Bridge between Functional Organic Dichotomy. Gut and liver, 11(2), 196–208. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5347643/ 
2. Jew MH, Hsu CL. Alcohol, the gut microbiome, and liver disease. Journal of Gastroenterology and Hepatology 2023. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jgh.16199#:~:text=Chronic%20alcohol%20use%20leads%20to,receptor%20(TLR)%20signaling%20pathways 
3. Ames, N. J., Barb, J. J., Schuebel, K., Mudra, S., Meeks, B. K., Tuason, R. T. S., Brooks, A. T., Kazmi, N., Yang, S., Ratteree, K., Diazgranados, N., Krumlauf, M., Wallen, G. R., & Goldman, D. (2020). Longitudinal gut microbiome changes in alcohol use disorder are influenced by abstinence and drinking quantity. Gut microbes, 11(6), 1608–1631. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7527072/ 

Geschreven door Zara Kleijn, BSc Geneeskunde aan de Radboud Universiteit, met verdiepende vakken in voeding, gezondheid en sport.

Gereviewd door Mats Laszlo , BSc Voeding- en Gezondheidswetenschappen aan de Wageningen Universiteit, Master Nutrition and Health, specialisatie: Molecular Nutrition and Toxicology, ervaringsdeskundige op het gebied van maag- en darmklachten zoals SIBO.